آموزش و تئاتر خیابانی 

ترجمه: مژده ثامتی
درک تئاترخیابانی
نمایش خیابانی یک فرم بیانی منحصر به‌فرد است که امکان خلاقیت هنری آنی را در یک مکان عمومی برای سرگرم کردن مردم و حمایت هنرمند ایجاد می‌کند. انجمنها و سالنهایی که لازمة آغاز و ادامة فعالیت یک هنرمند هستند، به سرعت در حال ناپدیدشدن هستند. فقط هنرمندان شناخته‌شده؛ قادرند مردم را به سالنها و گالریها بکشند. در چنین شرایطی فضا برای هنرمندان، حتی برای با استعدادترین آنها، محدود می‌شود و در نتیجه مخاطبان هم دلسرد می‌شوند.

در این روز و روزگار، در هر خانه‌ای حداقل امکان دسترسی به یک دستگاه رادیو، تلویزیون، وسایل سرگرم‌کننده، کامپیوتر و اینترنت وجود دارد. (که شما هم حتماً از آنها استفاده کرده‌اید) اکثر مردم پولهایشان را خرج این سرگرمیهایی کرده‌اند که از چارچوب خانه‌شان خارج نمی‌شود. وقتی شما می‌توانید شاهد بهترین برنامة دنیا باشید در حالیکه آویزان یخچالتان هستید دیگر چرا باید کلی پول صرف یک نمایش ناشناخته کنید و در ضمن برای خورد و خوراک هم هزینه کنید؟

تئاترخیابانی این خلاء را پر می‌کند. شما می‌توانید نمایشهایی عالی را در فضایی دل‌انگیز ببینید و هنرمندان مورد علاقه‌تان را حمایت کنید. علاوه بر این، شما مطمئن هستید که تمام پولتان مستقیماً به خود هنرمند می‌رسد، بدون اینکه واسطه‌ها 50 درصد و یا حتی بیشتر سود ببرند.در فضایی که نمایشهای خیابانی شکل می‌گیرد، شما می‌توانید با هزینة مختصری یک بعدازظهر کامل را خوش بگذرانید و از هنرمند مورد علاقه‌تان حمایت کنید.

مزایای تئاترخیابانی

شهری که به حمایت از تئاتر خیابانی بر می‌خیزد، به راستی به شهروندانش توجه می‌کند. اجرا کنندگان نمایشهای‌خیابانی مردم را به محله‌ای می‌کشانند و آنها را به گشت‌وگذار از محل نمایش، به مغازه‌ها و رستورانها و دوباره به خود نمایش ترغیب می‌کنند. به این‌صورت یک رابطة متقابل تجاری برای کسبه، اجراکنندگان و مردم ایجاد می‌شود. نمایشهای‌خیابانی بدون‌اینکه هیچ هزینه‌ای برای شهر و فروشگاهها داشته باشند، باعث جذب گروه انبوهی از مردم می‌شوند و در طی اجرای نمایش، آنها را با تحولات شهری آن منطقه آشنا می‌کنند. مردم نیز از این بابت سود می‌برند زیرا که انواع گوناگونی از سرگرمیها با کمترین هزینه به آنها ارائه می‌شود و هم‌چنین می‌توانند خودشان را در حمایت از هنرمندان سهیم بدانند.

علاوه بر موارد ذکر شده، مزایای دیگری هم وجود دارد که خارج از بحث پول و مادیات است. و آن ارزش ارتباطات‌انسانی است که هیچ قیمتی شایستة آن نیست. به نظر می رسد که فرهنگ ما، هرروزه ما را از هم دور و دورتر می‌کند و به انزوا می‌کشاند. ما نه تنها همسایگان‌مان را نمی‌شناسیم، بلکه هیچ علاقه‌ای هم برای ایجاد ارتباط نداریم.

من سالها برای مخاطبان گوناگون تئاتر اجرا کرده‌ام؛ مادران و کودکان، بانکداران، ولگردان، کارمندان، جنایتکاران، وکیلان، شهروندان بالارتبه، گردشگران سرزمینهای دیگر، همه با هم می‌خواندیم و راجع به نمایش صحبت می‌کردیم. هیچ لذتی بالاتر از این نیست.

صحنة خیابانی

میل دارم خیابانها را به یک حوض بزرگ پر از ماهی تشبیه کنم. شاید به این دلیل که من در خانه‌ای بزرگ شدم که حوض آن ماهیهای زیادی داشت. در یک جامعة حوضی خوب و واقعی، از هر نوع ماهی به تعداد زیاد وجود دارد که در سطوح مختلف برای خود می‌چرخند. جالبترین حوضها اینگونه‌ هستند. دریافته‌ام که ماهیهایی که پایینتر شنا می‌کنند به اندازه و یا حتی بیش از، ماهیهای سطوح بالایی اهمیت دارند. اگر قسمت تحتانی تعادل خود را از دست بدهد، بقیة مخزن رو به نابودی می‌رود. دو راه برای حفظ تعادل نواحی تحتانی حوض وجود دارد. یا می‌توانید با شیوه‌ای عملی، کنترل شده و مشخص، دائماً سطح این حوض را پاکیزه و فعال نگاه دارید. و یا می‌توانید با معرفی و پرورش ماهیان جدید، محیطی سالم با ساکنان جدید پدید آورید. ماهیهای پایینی بهترین اعضای حوضها هستند. در خیابانها صدها آدم گوناگون، در یک لحظه، در حال گذر از یک محیط پیچیده هستند. هرچقدر هم که یک شهر تلاش کند، هیچ‌گاه نمی‌تواند در یک فضای عمومی همزمان یک محیط دل‌انگیز و پاک ایجاد کند. اینجاست، که فعالیتهای خیابانی سالمی نظیر تئاتر خیابانی، می‌تواند بسیار کمک کند.

فعالیتهای سالم خیابانی حالتی ایجاد می‌کند که فضای خیابان را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و فعالیتهای خیابانی ناسالم را از بین می‌برد. هنرمندان تئاتر خیابانی اجازه نمی‌دهند که تأثیرات مخرّب در حوزة اجرایی آنها اتفاق بیفتد. این شرایط، به پاسبانی محیط و ایجاد یک زنجیرة مسئولیت‌پذیری کمک شایانی می‌کند.

حمایت از تئاتر خیابانی

به منظور داشتن خیابانهایی سالم و هم‌چنین نمایشهای خیابانی خوب، باید از این فعالیتها حمایت و پشتیبانی شود. معمولاً در شهرها برگزارکنندگان تئاتر محدود می‌شوند. در این مورد تر وخشک با هم می‌سوزند و هیچ تلاش فکری برای ارتقاء و گسترش تئاترهای خیابانی انجام نمی‌شود. در یک محیط محدود، هنرمندان تئاتر خیابانی ضربه می‌بینند و نمی‌توانند پاسخ‌گوی نیازهای جامعة خود باشند که این خود موجب محدودیتهای دیگر می‌شود و این چرخه دائماً ادامه می‌یابد. بازیگران خوب از صحنه کنار می‌روند و ضربه‌های انفرادی بی‌حاصل بر روی طبلها برای پشیزی پول فقط جنبة تبلیغی برای تئاتر خیابانی پیدا می‌کند. غالباً تمام فعالیتهای خیابانی متهم به عدم جذابیت می‌شوند. این تعصبی کورکورانه است و مردم باید با یکبار پا گذاشتن به خیابان و لذت بردن از این همه تنوع، بر آن فائق آیند.

اگر هنرمندان به دلیل مشارکت فعالی که در امور اجتماعی دارند و با میانجیگری سیستمی قانونمند تشویق و تکریم شوند، آنگاه گلچینی از بهترینهای تئاترخیابانی دور هم جمع می‌شوند و مسئولیت مشکلات اجتماعی را عهده‌دار می‌گردند.

نکتة بسیار مهم این است، که کسانی که مدعی پشتیبانی از تئاتر خیابانی هستند باید این موضوع را اعلام کنند. تذکرات شخصی، تماسها و نامه‌ها باید به شهرداری، پلیس، مغازه‌ها و روزنامه‌ها ارجاع شود تا آنها در جریان میزان علاقه‌مندی مردم به تئاتر خیابانی قرار بگیرند.

آیا کسانی هم پیدا می‌شوند که به تئاتر خیابانی علاقه‌مند نباشند؟

تئاتر خیابانی هم مانند بقیه هنرها با کثرت‌آراء مواجه است. همیشه کسانی هستند که پذیرش حالات مختلف بیانی دیگران برای آنها دشوار است. آنها هم‌چنین با وجود عدم فهم و درک منافع اقتصادی و فرهنگی عمومی احساس می‌کنند که باید با نقد و گوشزدهای خود امور را تحت کنترل درآورند.

تئاتر خیابانی همیشه توسط معدودی صداهای مزاحم که همانا شاکیان دیرینه هستند مورد تهدید واقع شده است. در هر شهری صدها فروشگاه و هزاران نفر وجود دارند که از تئاتر خیابانی حمایت می‌کنند، اما فقط وجود چند نخاله کافی است که تئاتر خیابانی را از هستی شهرها ساقط کنند. اینها کسانی هستند که به جای یاری رساندن به ایجاد یک جامعة خود کفا در حل مسائل، راه آسانتر را در این می‌بینند که با اولیای امور تماس بگیرند و گله و شکایت کنند.

چه بسیار نمایشهای خوب خیابانی که تاثیرگذار و آموزنده بوده‌اند. کسانی که اوضاع را همان‌جور که هست می‌پذیرند و به آن عشق می‌ورزند، معمولاً با شهرداری تماس نمی‌گیرند تا بگویند تا چه حد به آن چیزی که در جریان است علاقه دارند؛ کسانی این تماسها را می‌گیرند که خود از دست کسانی که یکسره در تماس‌ هستند و پیگیر هدف موردنظرشان هستند، شکایت و گله‌گذاری کنند. برای کسانی که پشتیبان تئاتر خیابانی هستند این نکته بسیار حائز اهمیت است؛ که حمایت خود را (از طریق مکاتبه با سردبیران) به گوش شهرداری، پلیس، کسبه، و روزنامه‌ها برسانند و بگویند که تا چه حد قدردان تداوم حمایت شهر از تئاتر خیابانی هستند. درغیر این‌صورت هنرمندان تئاتر خیابانی از صحنة روزگار محو خواهند شد.

چشم انداز آیندة تئاتر خیابانی

با بسترسازی مناسب برای اجرای تئاترخیابانی و فضاسازی جمعی، مزایای زیادی شامل حال شهرها می‌شود. تئاتر خیابانی در هر شهری مسبب یک رنسانس‌هنری می‌شود، که نظیرش هرگز مشاهده نشده است. اگر در هر جامعه‌ای فضایی برای رویارویی عموم مردم با هنر باشد و هنرمندان هم به‌طور مستقیم حمایت و تشویق شوند، آنگاه مردم ارزش بیشتری برای هنر و احساسات انسانی قائل می‌شوند. مردم ذات هنر را به صورت جزء لاینفک زندگی می‌نگرند، سعی می‌کنند هرآنچه در اجرا می‌بینند، در زندگی خود به کار برند و کودکانشان به سرزندگی و شادمانی تشویق می‌‌شوند. در حال حاضر؛ امریکا در حال گذر از یک تحول اقتصادی عظیم است. فروشگاههای زنجیره‌ای سراسری و توانایی ساخت و ساز خانه‌هایی مجلل در مناطقی که کمترین احتمال بازگشت سرمایه را برای سرمایه‌گذاران دارد، یک تهدید دائمی برای بنیانگذاران مراکز فرهنگی به شمار می‌رود. به محض اینکه، هنرمندان مردم را در محلی به سوی خود جذب می‌کنند و به آنجا رونق می‌بخشند، یک نفر سودجو پیدا می‌شود تا با سرمایه‌گذاری هرچه بیشتر از مزایای آن محیط به نفع خود استفاده کند.

این شرایط موجب جلب نظر مستأجران می شود که بیشتر زیر فشار اقتصادی هستند و نسبت به دیگران آسیب پذیرترند. در این جنگ نابرابر بین این نیروهای سازمان‌یافته و هنرمندان بی‌سامان، اغلب اوقات هنرمندان شکست می‌خورند و صحنه را ترک می‌کنند. استفادة نامناسب دولت از سرمایه‌ها (و مطالبة مردم برای کسب سود بیشتر به قیمت داشتن تفکرات سطحی)، شهرها را بیشتر به منبع درآمد مالیاتی بدل کرده است. حاصل کار، گسترش منابع و دفاتر قدرتمند مدیریت دولتی با مدیران اقتصادی خبره‌ای است که حرفه‌شان پول‌زایی هرچه بیشتر برای شهری است که زندگی‌شان را در آن می‌بینند. و شاید همة اینها موجب پاک‌شدن رد توانایی آدمی در استفاده از مکانهای عمومی شده است.

تمام هنرمندان باید سازمان یافته‌تر باشند و متقابلاً پشتیبانی شوند. برگزارکنندگان تئاتر خیابانی باید اطلاع دقیقی از قوانین حاکم بر اجراها و سیستم اداری شهرشان داشته باشند و هم‌چنین باید بدانند بازیگران این سیستم چه کسانی هستند.

هنرمندان باید یکدیگر را پیدا کنند، تفاوتها را کنار بگذارند و علایق مشترک خود را بیابند. (معمولاً بهترین راه برای تاثیرگذاری بر حکومت محلی و ادامة فعالیتها همین است). گرچه بسیاری از این هنرمندان خود به شخصه انسانهای محکم و کم‌انعطافی هستند، اما به قول معروف یک‌دست صدا ندارد و علایق شخصی باید در خدمت بقای گروه باشد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: